Trzy dni świętowania, czyli Dni Kultury Żydowskiej w Dukli

W dniach od 2do 4 sierpnia br. odbyły się w Dukli Dni Kultury Żydowskiej "Ocalmy pamięć". Organizatorem tej trzydniowej imprezy było już po raz drugi Stowarzyszenie Sztetl Dukla, pierwsze święto odbyło się w ubiegłym roku. Przed II wojną światową Dukla w ponad 60% zamieszkana była przez wyznawców judaizmu. Do dzisiaj zostały po nich cmentarze, ruiny synagogi, kamienice w rynku, trochę starych fotografii i pamięć ludzka.

Tegoroczne Dni Kultury zainaugurowały warsztaty dla dzieci, związane ze świętem Szabatu, prowadzone przez Kamilę Koszczan studentkę judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. A o godz. 17.00 w Muzeum Historycznym - Pałac w Dukli otwarta została wystawa "Podkarpaccy Żydzi na starej fotografii" oraz spektakl "Tajbele i jej demon" w wykonaniu Teatru NN z Lublina.

Rekonstrukcja przedwojennego targu na dukielskim rynku rozpoczęła dzień drugi Dni Kultury Żydowskiej. Plac wokół ratusza zajęli sprzedawcy, niektórzy poprzebierani nawet w stroje z epoki. Warsztaty dla dzieci z odlewnictwa prowadziła Małgosia Żuk - artysta rzeźbiarz. Odlewano znaki zodiaku i hebrajskie litery. O godz. 20.00 rozpoczął się festiwal filmowy "Ziemia Dukielska ziemią wielu kultur". W czasie festiwalu zaprezentowane zostały filmy ukazujące kulturę polską, żydowską i łemkowską na przestrzeni wieków. A na zakończenie wyemitowano film "Sumienie" ukazujący losy Żydów z Dukli i okolic, którzy przeżyli wojnę i o Polakach ukrywających swoich żydowskich sąsiadów, mimo grożącej im za to kary śmierci dla wszystkich członków rodziny.

Odsłonięcia pomnika poświęconego pamięci Żydów z Dukli i okolic w 70. rocznicę ich zagłady z rąk niemieckich nazistów dokonali Marek Górak burmistrz Dukli i Jacek Koszczan prezes Stowarzyszenia Sztetl Dukla. Po odsłonięciu modlitwę ekumeniczną poprowadzili proboszcz parafii kościoła polsko-katolickiego w Łękach Dukielskich ks. Roman Jagiełło i Eli Zolkos asystent naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha.

Na placu przed ruinami synagogi odbyła się rekonstrukcja wesela żydowskiego w wykonaniu gimnazjalistów z Miejsca Piastowego. Po obrzędzie wesela widzowie mogli pokosztować potraw kuchni żydowskiej i posłuchać zespołu Di Galitzianyer Klezmorim z Krakowa. Uczniów z Miejsca Piastowego przygotowały nauczycielki pani Płatek i Kandefer. Wywiad z Paniami we wrześniowym miesięczniku Dukla.pl.

Więcej zdjęć w galerii...

Tekst i foto. Krystyna Boczar-Różewicz